SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3600, 4500 ve 5400 günlük prim üzerinden oluşturulan modellerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar daha erken emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sağlanıyor. Yaş ve hizmet yılı dikkate alınarak oluşturulan bu sistemler, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.